Materiał używany na elewacji musi wyróżniać się wysoką estetyką, ale też powinien być odporny na działanie czynników zewnętrznych, zwłaszcza tych, które są związane z warunkami pogodowymi. Elastyczne płytki elewacyjne z klinkieru mineralnego spełniają te kryteria, radząc sobie zarówno ze srogą zimą, jak i upalnym latem oraz zachowując przy tym atrakcyjny wygląd. Decydując się na ich użycie, można być pewnym, że elewacja nie będzie niszczeć.
Zima i działanie zamarzającej wody na materiały budowlane
Okres zimowy tradycyjnie wiąże się ze spadkiem temperatur i dość silnymi mrozami. Zmiana warunków zewnętrznych ma wpływ na wiele parametrów wytrzymałościowych materiałów budowlanych, zmniejszając możliwość ich wykorzystywania. Choć typowe ochłodzenie nawet do kilkunastu stopni poniżej zera nie ma większego wpływu na kluczowe cechy związane z bezpieczeństwem konstrukcji, to bardziej gwałtowne zmiany temperatury mogą prowadzić do powstawania pęknięć, rys czy uszkadzania struktury wewnętrznej. Dla większości materiałów budowlanych wystawionych na działanie czynników zewnętrznych szczególnie niebezpieczne jest połączenie działania ujemnej temperatury i obecności wody. W takim przypadku dość często dochodzi do rozsadzania poszczególnych elementów wskutek zamarzania wody przenikającej w głąb ich struktury wewnętrznej oraz zwiększania jej objętości w wyniku następującej krystalizacji. Zagrożenia związane z pękaniem w warunkach zimowych dotyczą różnych materiałów stosowanych w miejscach narażonych na bezpośredni kontakt z wodą opadową albo dużą ilością wilgoci – tarasów, balkonów, schodów zewnętrznych, a także pokryć dachowych, murów oraz elewacji budynków – informuje przedstawiciel marki Elastolith, oferującej mineralne płytki klinkierowe.
Podatność materiału budowlanego na działanie wody i ujemnych temperatur wiąże się bezpośrednio z jego nasiąkliwością, a więc zdolnością do przyjmowania wody przy normalnym ciśnieniu atmosferycznym – czyli np. w przypadku elewacji, takiej, która po niej spływa podczas deszczu. Poziom nasiąkliwości zależy w decydującej mierze od porowatości materiału. Jest ona ustalana na podstawie jego gęstości oraz jej proporcji do objętości przestrzeni pustych znajdujących się w materiale. Ważny jest przy tym rodzaj występujących porów – kluczowe będą pory otwarte oraz tzw. transportowe, które przechodzą przez materiał na wskroś, ponieważ to w nich może zbierać się woda. Jeżeli wewnątrz struktur konkretnego materiału znajduje się duża ilość porów, jego nasiąkliwość będzie wyższa.
Obecność wody w materiale wiąże się z ryzykiem jej krystalizacji i zamarzania. W przypadku materiałów elewacyjnych może się ona gromadzić zarówno w wyniku kontaktu z opadami atmosferycznymi, jak i w związku ze skraplaniem się pary wodnej, przedostającej się przez mur oraz jego termoizolację. Woda może się także dostawać się do wnętrza materiału za sprawą podciągania kapilarnego wód gruntowych, co zdarza się w sytuacji braku odpowiednich zabezpieczeń na poziomie fundamentów oraz przy wysokim poziomie lustra wód gruntowych. Zamarzanie wody zawsze wiąże się ze wzrostem jej objętości, a wielkość przyrostu jest uzależniona od ilości rozpuszczonych w niej związków chemicznych i waha się wokół 10%. Powstające kryształy naciskają na wewnętrzne ścianki porów, prowadząc do ich uszkodzeń. Poziom szkód, jakie może wyrządzić zamarzająca woda, zależy od wytwarzanego w materiale ciśnienia – rośnie ono wraz ze spadkiem temperatury.
Zniszczenia, jakie może powodować niska mrozoodporność materiału a elastyczne płytki elewacyjne
Wysoka nasiąkliwość wiąże się nieodłącznie z niską mrozoodpornością materiału, a zatem jego szybkimi uszkodzeniami powodowanymi naprzemiennymi cyklami zamarzania i rozmarzania wody. Elewacja, która nasiąkła w czasie długotrwałego deszczu, po spadku temperatury poniżej zera będzie narażona na uszkodzenia w związku z wielokrotnym zamarzaniem i rozmarzaniem wody tym bardziej, im częstsze i bardziej gwałtowne będą zachodzące zmiany. Znacznie groźniejszy niż stałe ochłodzenie okaże się więc zwykle umiarkowany mróz i chwilowe odmarzanie wody wskutek działania słońca, a następnie jej szybkie zamarzanie wraz z zapadającym zmierzchem, ponieważ oznacza to większą liczbę cykli w krótszym czasie. Z tego powodu bardziej narażone są zwykle materiały na ścianach południowych.
Zniszczenia powodowane przez niską mrozoodporność materiału elewacyjnego będą się wiązały z mechanicznym osłabianiem jego struktury – kolejne pęknięcia będą powiększały wielkość istniejących porów i w krótkim czasie mogą powodować odspajanie się jego zewnętrznych warstw. Poważnym problemem może być także osłabienie wytrzymałości na ściskanie, co prowadzi do postępujących zniszczeń, ponieważ materiał będzie się kruszył pod naporem swej masy. Kłopoty ze zniszczeniami wskutek działania mrozu i wody będą dotyczyły wszystkich tych materiałów, które wykazują się znaczną porowatością. Jedną z przyczyn sukcesu tradycyjnego klinkieru używanego chętnie do wykonywania zewnętrznych murów osłonowych w ścianach trójwarstwowych była właśnie niższa niż w przypadku typowych cegieł licowych nasiąkliwość. Jednak także przy tak niskiej nasiąkliwości – klasyczny klinkier osiąga poziom 6% – okazywał się on często zbyt wysoki.
Problem z mrozoodpornością nie dotyczy jednak nowocześniejszego odpowiednika klinkieru – elastycznych płytek elewacyjnych z klinkieru mineralnego. W tym przypadku nasiąkliwość osiąga jedynie 3% i zapewnia znakomitą ochronę przed niszczącym działaniem mrozu i wody. Mrozoodporność elastycznego klinkieru wynika w dużej mierze z materiałów, z których jest on wytwarzany. Płytki tego rodzaju są produkowane z mieszanki piasku kwarcowego o odpowiednim uziarnieniu, który jest zmieszany z naturalnymi barwnikami na bazie tlenków żelaza. Składniki te są następnie spajane żywicą polimerową, która wiąże poszczególne ziarna, nadając całości strukturę przestrzenną. Wybierając płytki z klinkieru elastycznego, można zyskać pewność, że zimowe mrozy w żaden sposób nie wpłyną na ich stan techniczny ani na estetykę.
Zalety korzystania z elastycznych płytek elewacyjnych
Warto pamiętać, że dobre właściwości płytek elewacyjnych z klinkieru elastycznego nie ograniczają się do jego wysokiej mrozoodporności. Mała porowatość piasku kwarcowego i żywicy oznacza również niewielką podatność na wchłanianie zabrudzeń niesionych przez wody opadowe czy też osadzających się z zanieczyszczonego powietrza. Stosunkowo jednorodny skład użytych materiałów sprawia także, że pod wpływem wilgoci i wody na powierzchni płytek nie pojawiają się wykwity czy plamy. Ze względu na unikalną technologię produkcji płytek nawet silne mrozy czy gwałtowne zmiany temperatury nie zagrażają ich wysokiej wytrzymałości na uszkodzenia mechaniczne, związane z uderzeniami oraz zarysowaniami. Warto też podkreślić, że płytki nie zmieniają swoich wymiarów ani wskutek niskiej, ani wysokiej temperatury, nie grożą im więc powodowane takimi zjawiskami uszkodzenia.
Poza znakomitymi parametrami dotyczącymi wytrzymałości mechanicznej, elastyczne płytki klinkierowe wyróżnia także odporność na efekty starzenia, a zatem na utlenianie się tworzących je materiałów pod wpływem promieniowania UV, czy też zmianę wybarwienia płytek. Każdy z ponad 9 tysięcy kolorów, w jakich dostępne są płytki, przez cały okres użytkowania budynku pozostanie niezmienny. Trzeba także wspomnieć, że elewacja wykonana z płytek z klinkieru elastycznego jest bardzo łatwa w konserwacji. Powierzchnia nie wymaga żadnej dodatkowej impregnacji, a w razie potrzeby można ją łatwo odświeżyć, czyszcząc przy pomocy typowej myjki ciśnieniowej.
Wśród zalet płytek klinkierowych znajduje się także fakt, że ich montaż jest bardzo prosty i nie zabiera zbyt wiele czasu. Ze względu na niewielką masę – płytki mają grubość od 3 do 6 mm, dzięki czemu ich metr kwadratowy wraz z zaprawą waży jedynie 7 kilogramów – można je wykorzystywać na warstwie termoizolacji ściany dwuwarstwowej, a także na typowych ścianach jednowarstwowych bez dodatkowych kotew czy mocowań. Płytki są układane na warstwie systemowego kleju, oferowanego przez producenta i rozprowadzanego przy pomocy klasycznej pacy zębatej, jakiej używa się podczas przyklejania kafelków czy gresu. Co ważne, odgrywa on również rolę fugi i służy do formowania spoin między płytkami. Z uwagi na elastyczność płytek, bardzo łatwo je zaginać formując narożniki. Problemu nie stanowi również cięcie – odpowiednie wymiary można im nadawać przy pomocy zwykłych nożyc albo noża.
