Co się bada w trakcie badania nasienia w diagnostyce niepłodności?

Badanie nasienia jest podstawowym elementem diagnostyki niepłodności u mężczyzn. Dzięki niemu możliwe jest już na wstępie wykluczenie wielu potencjalnych przyczyn problemów z zapłodnieniem komórki jajowej. W artykule dokładniej opisujemy, na czym polega badanie nasienia, jakie parametry są brane pod uwagę podczas dokonywania jego oceny oraz jakie mogą być potencjalne przyczyny niepłodności związane ze słabą jakością nasienia.

Jak się przygotować do badania nasienia?

Badanie nasienia jest podstawowym elementem w diagnostyce niepłodności u mężczyzn. Osiągnięcie wiarygodnych wyników badania nasienia jest możliwe w przypadku oddania próbki nasienia w trakcie wizyty w klinice. Oddanie nasienia odbywa się w specjalnie do tego celu przeznaczonym, odizolowanym pomieszczeniu, używa się do tego specjalnych, sterylnych, nietoksycznych pojemników. Istnieje także możliwość oddania nasienia w domu, jednak w takim przypadku także należy zadbać o to, żeby ejakulat znalazł się w sterylnym pojemniku, żeby był przechowywany w temperaturze około 37 st. C i żeby został bardzo szybko dostarczony do kliniki, najlepiej w trakcie godziny od oddania.

Jak tłumaczy nasz rozmówca, lekarz z Centrum Leczenia Niepłodności OVIklinika w Warszawie: Przed oddaniem nasienia do badania konieczne jest najpierw zachowanie kilkudniowej – od 2 do 5 dni – abstynencji seksualnej. W tym czasie nie powinno się także spożywać alkoholu. Istotne dla wyników wykonanego badania nasienia będą też informacje na temat przebytych w trakcie poprzednich 3 miesięcy chorób i przyjmowanych w tym czasie leków.

Jakie problemy można wykryć poprzez badanie nasienia?

Poprzez przeprowadzenie badania nasienia można wykryć wiele potencjalnych problemów, które powodują problem niepłodności. Wśród nich znajdują się m.in.:

• Azoospermia – czyli całkowity brak plemników w ejakulacie.
• Oligozoospermia – obniżona ilość plemników w ejakulacie.
• Astenozoospermia – nieprawidłowa ruchliwość przynajmniej połowy plemników w ejakulacie.
• Teratozoospermia – nieprawidłowa budowa przynajmniej 70% plemników w ejakulacie.
• Oligoastenoteratozoospermia – współwystępowanie obniżonej ilości plemników z ich nieprawidłową ruchliwością i nieprawidłową budową
• Hipospermia – Brak właściwej (przynajmniej 2 ml) objętości ejakulatu.

Badanie nasienia umożliwia przeprowadzenie dokładnej analizy wszystkich istotnych czynników. Najważniejszymi z  nich są przede wszystkim liczebność i ruchliwość plemników oraz ich budowa. Oczywiście wykrycie któregoś ze wskazanych wyżej problemów z męskim nasieniem nie daje od razu odpowiedzi na pytanie, jaka jest dokładna przyczyna niepłodności, ale pozwala na uzyskanie wielu przydatnych informacji, które pomogą w dalszej diagnostyce. Co więcej, współczesna medycyna nawet przy bardzo złych wynikach badania nasienia daje możliwość wyodrębnienia prawidłowo zbudowanych plemników, które można wykorzystać do wykonania zabiegu in vitro lub do przeprowadzenia inseminacji.

Dalsze badania w celu określenia przyczyn niepłodności

W niektórych przypadkach badanie nasienia jest jednak dopiero początkiem diagnostyki niepłodności u mężczyzn, który daje wskazówki do dalszej diagnostyki lub do rozpoczęcia odpowiedniego leczenia. W niektórych przypadkach poprzez badanie nasienia udaje się wykryć stany zapalne narządów rozrodczych. Jeżeli podobne nieprawidłowości w wynikach badania nasienia występują kilka razy, konieczna może być później także dalsza specjalistyczna diagnostyka, m.in. badania hormonalne, testy czynnościowe, teksty kontaktowe czy biopsja jąder lub najądrzy.